Έχω αναρτήσει το κείμενο αυτό σε 2-3 ταξιδιωτικά site, αλλά θεωρώ ότι πρέπει να το αναρτήσω και στη σελίδα μου. Πρόκειται για την εμπειρία μου από το φετεινό μου ταξίδι στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Η Κεντρική Αφρική είναι από τις πιο δυσπρόσιτες περιοχές του πλανήτη. Το μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από μια απέραντη ζούγκλα, το δεύτερο μεγαλύτερο δάσος βροχής του κόσμου μετά τον Αμαζόνιο. To δάσος αυτό το συναντούμε στο Καμερούν, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τα δύο Κογκό, την Ισημερινή Γουινέα και την Γκαμπόν. Όλες σχεδόν οι χώρες αυτές δεν είναι ασφαλείς για επίσκεψη, αλλά η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία είναι η χειρότερη, αφού μαστίζεται για χρόνια από εμφύλιους πολέμους, ένοπλες συμμορίες και πολιτικές ταραχές. Ενώ η χώρα είναι πλούσια σε πλουτοπαραγωγικές πηγές, βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά την οικονομικη ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρ’ όλα αυτά θελήσαμε να την επισκεφθούμε επειδή στο νότιο τμήμα της έχει το καλύτερο ίσως τμήμα του Κογκολέζικου Δάσους βροχής. Στο δάσος αυτό υπάρχουν πάνω από 10.000 είδη φυτών, 1000 είδη πουλιών και 400 είδη θηλαστικών, μεταξύ των οποίων κυριαρχούν οι Αφρικανικοί ελέφαντες του δάσους, γορίλες και χιμπαντζήδες. Προορισμός μας ήταν το Εθνικό Πάρκο Dzanga-Sangha, στη νοτιοανατολική Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου οι συνθήκες ασφάλειας είναι σχετικά καλύτερες από την υπόλοιπη χώρα.
Ημέρα πρώτη
H διαδρομή μας ξεκίνησε με την διάσχιση του βόρειου Καμερούν, από την πρωτεύουσα Υaounde στη Bertua, και από εκεί στη Yokaduma. Από την Yokaduma και μετά αρχίζει η μεγάλη περιπέτεια στο δρόμο μέχρι τα σύνορα. Αν ψάξετε στον χάρτη δεν υπάρχει δρόμος, αλλά το 4×4 ακολουθώντας ένα στενό άσχημο χωματόδρομο κατάφερε 300 χιλιόμετρα μετά, να μας βγάλει στο συνοριακό χωριό του Lidjombo. Στο δρόμο διάσπαρτα χωριουδάκια ντόπιων που μας κοιτάζουν περίεργα μιας και σπάνια περνούν ξένοι, ενώ γύρω μας υψώνεται η ζούγκλα, καταπράσινη και αδιαπέραστη, με αιώνια πανύψηλα δέντρα. Στο Lidjombo παίρνουμε την σφραγίδα εξόδου από το Καμερούν χωρίς προβλήματα και μπαίνουμε στη βάρκα που θα μας μεταφέρει στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Είμαστε μια παρέα 4 φίλων που ταξιδεύουμε τα τελευταία χρόνια μαζί στην Αφρική.
Ακολουθούμε τον ποταμό των συνόρων Sangha αντίθετα από το ρεύμα, με το Καμερούν να βρίσκεται στα δυτικά μας και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία στα ανατολικά. Σταματούμε διαδοχικά σε διάφορα φυλάκια ελέγχου και σε κάποιο από αυτά μας βάζουν και την σφραγίδα εισόδου για την χώρα. Δεν έχουμε ακόμη βίζα αλλά θα βγάλουμε στο χωριό κοντά στο λοτζ της διαμονής μας την επομένη. Έχουμε πια αφήσει μακριά το Καμερούν και είμαστε για τα καλά μέσα στη χώρα. Στις όχθες της διαδρομής μας ντόπιες γυναίκες που κάνουν μπουγάδα και παιδάκια μας χαιρετούν, και μετά από 3 ώρες περίπου φθάνουμε στον προορισμό μας. Το λοτζ είναι εξαιρετικό, πολύ καλύτερο από ότι περιμέναμε. Υπάρχει ρεύμα από γεννήτρια (που κλείνει όμως τη νύχτα), τρεχούμενο νερό (κρύο) και εστιατόριο, στο οποίο απολαμβάνουμε ένα ωραιότατο ψάρι (προφανώς ποταμίσιο), ενώ υπάρχει ακόμη και παγωμένη μπύρα!
Ημέρα δεύτερη
Σήμερα είναι το πιο εύκολο μέρος, η επίσκεψη των ελεφάντων του δάσους. Η ημέρα ξεκινάει με την επίσκεψη ενός κέντρου Υγείας στο κοντινό χωριό, όπου μας κάνουν τεστ για Κόβιντ, παρότι είμαστε εμβολιασμένοι. Το τεστ είναι υποχρεωτικό, επειδή φοβούνται να μην μεταδώσουμε την ασθένεια στα άγρια ζώα που θα συναντήσουμε. Στη συνέχεια μπαίνουμε στο τζιπ και μπαίνουμε βαθιά μέσα στη ζούγκλα. Η διαδρομή είναι υπέροχη, ο χωμάτινος δρόμος είναι καταπράσινος και σκιερός, ενώ τα πανύψηλα δένδρα ολόγυρα τον σκεπάζουν. Κάθε τόσο συναντούμε κοπάδια από πουλιά που πετούν τρομαγμένα από τα κλαδιά που σπάζουν από το πέρασμα του τζιπ και που και που εμφανίζονται και μαϊμούδες. Σε καμιά ώρα φθάνουμε σε ένα ξέφωτο και μετά αρχίζει το trekking. Ο δρόμος έχει κάποια ανηφόρα, αλλά όχι μεγάλη, ενώ στην αρχή διασχίζουμε ένα ποτάμι, με το νερό να μας φθάνει μέχρι τα γόνατα. Τέλος, σε 1.5 ώρα περίπου φθάνουμε στο ξακουστό Dzanga Bai, το “χωριό των ελεφάντων”, ένα τεράστιο ξέφωτο μέσα στο τροπικό δάσος γεμάτο ελέφαντες του δάσους (Loxodonta cyclotis). Aνεβαίνουμε σε μια ψηλή εξέδρα και παρακολουθούμε το εκπληκτικό θέαμα: μια τεράστια έκταση γεμάτη δεκάδες ελέφαντες, περιτριγυρισμένη από πυκνή ζούγκλα! Στην εξέδρα βρίσκεται ήδη μια γυναίκα που εδώ και μέρες παρακολουθεί και καταγράφει τους ελέφαντες με μεγάλα κυάλια και τεράστιους φακούς, διεξάγοντας μια επιστημονική έρευνα. Οι ελέφαντες του δάσους είναι διαφορετικοί από τους ελέφαντες της σαβάνας. Έχουν ίσιους χαυλιόδοντες για να μην μπλέκονται στη ζούγκλα, είναι λίγο μικρότεροι και πιο σκούροι. Μένουμε αρκετά, απολαμβάνοντας το θέαμα και τραβώντας πολλές φωτογραφίες και στη συνέχεια επιστρέφουμε στο αυτοκίνητο. Επειδή είναι σχετικά νωρίς, επισκεπτόμαστε το Αφρικανικό χωριό της περιοχής, το Bayanga, ένα τυπικό Αφρικανικό χωριό, στο οποίο όμως οι κάτοικοι δεν μας αφήνουν να βγάλουμε φωτογραφίες. Αυτό βέβαια συμβαίνει και στις περισσότερες χώρες της Αφρικής, αφού οι κάτοικοι απεχθάνονται την φωτογράφηση. Ακολουθεί επίσκεψη στο χωριό των Πυγμαίων, και εκεί όμως η επίσκεψη δεν μας εντυπωσιάζει.
Ημέρα τρίτη
Σήμερα θα είναι η μεγάλη μέρα, η επίσκεψη στους γορίλες. Ενώ είναι πολύ γνωστοί οι “ανατολικοί highland γορίλες ” του δάσους του Κογκό στα σύνορα Ουγκάντας-Ρουάντας-DRC, οι “δυτικοί lowland γορίλες” της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας και του Κογκό δεν είναι τόσο γνωστοί, αλλά είναι εξίσου ενδιαφέροντες. Και πάλι ξεκινάμε με το τζιπ, αλλά αυτή τη φορά η διαδρομή είναι πάνω απο δυό ώρες, φθάνοντας βαθιά μέσα στη ζούγκλα. Από νωρίς ομάδες Πυγμαίων ανιχνευτών έχουν αρχίσει να εξερευνούν το δάσος για να εντοπίσουν τις οικογένειες των γοριλών, και να δώσουν σήμα στον Πυγμαίο οδηγό μας, για να μας οδηγήσει στη θέση τους. Ξεκινάμε το trekking και ο οδηγός μας πηγαίνει μπροστά μαζί με ένα ακόμη άτομο με ματσέτες, καθαρίζοντας το μονοπάτι για να περάσουμε, ενώ ένας ακόμη ακολουθεί πίσω μας για λόγους ασφαλείας. Ο δρόμος είναι σχετικά βατός, χρειάζεται βέβαια να διασχίσουμε κάποια ποταμάκια και λιμνούλες, αλλά με μικρό βάθος. Επίσης, είναι σχεδόν επίπεδος, με αποτέλεσμα να μην μας δυσκολεύει, παρότι συχνά πρέπει να υπερπηδούμε πεσμένους κορμούς που φράζουν την διαδρομή μας. Δυστυχώς περνούν πάνω από 2.5 ώρες και γορίλες πουθενά! Οι οδηγοί βγάζουν διάφορες κραυγές μήπως και οι γορίλες ανταποκριθούν, αλλά καμιά απάντηση. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής αρκετά απογοητευμένοι. Μαθαίνουμε από τους Πυγμαίους ανιχνευτές ότι το αρσενικό από μια οικογένεια επιτέθηκε στο αρσενικό άλλης οικογένειας και στη μάχη συμμετείχαν και τα θηλυκά, με αποτέλεσμα να αποτραβηχθούν όλοι βαθύτερα στη ζούγκλα. Υποσχέθηκαν όμως ότι την επόμενη ημέρα θα μας έβρισκαν γορίλες οπωσδήποτε. Εμείς βέβαια την επόμενη είχαμε σκοπό να φύγουμε από την περιοχή, συνεχίζοντας το ταξίδι μας, πήραμε όμως την μεγάλη απόφαση. Θα μέναμε και την επόμενη ημέρα. Ευτυχώς το λοτζ, που είχε συνολικά οκτώ καλύβες, ήταν σχεδόν άδειο. Υπήρχε μόνο ένα ζευγάρι ηλικιωμένων Ελβετών, οι οποίοι όμως σαν παλιοί ορειβάτες είχαν ακόμη μεγάλες αντοχές και μας βεβαίωσαν ότι είχαν συναντήσει γορίλες, γεγονός που μας έκανε να μείνουμε και την επόμενη. Αυτό είναι και το πλεονέκτημα του να ταξιδεύεις ανεξάρτητα, μπορείς κατά βούληση να διαμορφώνεις το πρόγραμμά σου, χωρίς αυστηρά χρονοδιαγράμματα και περιορισμούς.
Ημέρα τέταρτη
Η αλήθεια είναι ότι παρά τις υποσχέσεις των Πυγμαίων, ξεκινήσαμε με μικρές προσδοκίες. Φύγαμε πολύ νωρίς από το λοτζ, και φθάσαμε στο ίδιο σημείο με το τζιπ. Αυτή τη φορά όμως ακολουθήσαμε τελείως διαφορετική κατεύθυνση. Πήραμε έναν δρόμο δύσκολο, τελείως αδιαμόρφωτο, με συνεχείς ανηφόρες και κατηφόρες. Οι ματσέτες δουλεύουν, αλλά η κούραση είναι μεγάλη. Υπερπηδούμε συνεχώς κορμούς, ενώ μπαίνουμε σε ποταμάκια, πολλές φορές με το νερό μέχρι την μέση. Συχνά ακούγονται πατήματα ελέφαντα και οι οδηγοί μας δίνουν σήμα κινδύνου, ώστε να κάνουμε απόλυτη ησυχία και να ακολουθήσουμε κάποια παράκαμψη για να τον αποφύγουμε. Οι ώρες κυλούν και αρχίζουμε να κουραζόμαστε και να απογοητεύομαστε. Στις 4 ώρες όμως συναντάμε μια ομάδα Πυγμαίων ανιχνευτών που μας πληροφορούν ότι πλησιάζουμε σε μια οικογένεια από γορίλες. Άλλη μισή ώρα και μετά από μια δύσκολη ανάβαση σε απότομη ανηφόρα φθάνουμε επι τέλους στην τοποθεσία της οικογένειας. Υπάρχουν 3 μικρά γοριλάκια που παίζουν χοροπηδώντας στα δένδρα. Οι οδηγοί μας λένε να περιμένουμε και όντως, σε λίγο φθάνουν και οι γονείς. Είναι ένας αρσενικός γορίλας και δύο θηλυκοί. Πλησιάζουμε σιγά σιγά, απέχοντας γύρω στα 10 μέτρα. Ο αρσενικός μας κοιτάζει για ώρα μειλίχια, και με κάποια περιέργεια. Ευτυχώς δεν φαίνεται επιθετικός. Οι θηλυκές κρύβονται λίγο πιο πέρα. Βγάζουμε αρκετές φωτογραφίες παρακολουθώντας τους. Ξαφνικά, έρχεται ένα μικρό δίπλα στο αρσενικό και αμέσως ξαπλώνουν στο έδαφος και αρχίζουν να κοιμούνται, ενώ οι υπόλοιποι χάνονται πιο μέσα στο δάσος! Παίρνουμε χαρούμενοι τον δρόμο της επιστροφής. Η κούραση είναι μεγάλη, αλλά μεγάλη είναι και η χαρά μας, ο στόχος του ταξιδιού μας επιτεύχθηκε! Τρώμε ένα ωραίο δείπνο με κρέας που νομίζουμε ότι είναι μοσχάρι (τελικά ήταν αντιλόπη) και φεύγουμε για τις καλύβες μας για να ξεκουραστούμε αφού την επομένη ακολουθεί άλλη μια επίπονη μέρα, καθώς η περιπέτεια συνεχίζεται. Θα διαπλεύσουμε με μια βάρκα τον ποταμό Sangha, ακολουθώντας τα σύνορα Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας – Καμερούν, και μετά τα σύνορα μεταξύ Καμερούν και Κογκό, φθάνοντας στο Ouesso, την συνοριακή πόλη του Κογκό. Η διαδρομή υπολογίζεται σε 6 ώρες, στην πραγματικότητα όμως διάρκεσε 9, που δεν ήταν και οι πιο άνετες όντας καθισμένοι σε ένα σανίδι της ανοιχτής βάρκας! Πάντως οι εντυπώσεις μας από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία ήταν εξαιρετικές, ένα μοναδικό ταξίδι παρά την μεγάλη ταλαιπωρία. Έχω επισκεφθεί όλα σχεδόν τα μεγάλα δάση βροχής του πλανήτη, τον Αμαζόνιο, τη Νέα Γουινέα, τη ζούγκλα της Κεντρικής Αμερικής, το Βόρνεο και την Σουμάτρα. Μερικές περιοχές της ζούγκλας του Αμαζονίου μπορεί να ξεπερνάνε το δάσος του Κογκό σε πυκνότητα βλάστησης, αλλά εδώ υπάρχουν τα ψηλότερα δέντρα σχηματίζοντας ένα φράγμα στον ήλιο, ενώ τα ποτάμια που το διασχίζουν είναι μοναδικής ομορφιάς. Και το επιστέγασμα σε όλα αυτά, είναι φυσικά η άγρια ζωή της περιοχής, οι γορίλες, αλλά και οι Αφρικανικοί ελέφαντες του δάσους που αποτελούν το έμβλημα της πολύπαθης αυτής χώρας.